Łaźnia Miejska w Siemianowicach Śląskich

---

Historia

„Obiekt łaźni został zainicjowany dzięki funduszom Spółki Akcyjnej Zjednoczonych Hut Królewskiej i Laury, znanej także jako Vereinigte Königs- und Laurahütte. Jego celem była poprawa warunków życia pracowników huty „Laura”, znanej później jako huta „Jedność”. Na miejsce realizacji projektu wybrano teren łąki, która w przeszłości należała do Jakoba Komselli, zlokalizowanej na końcu dzisiejszej ulicy J. Śniadeckiego, w pobliżu torów kolejowych.

Wstępny projekt budynku powstał w 1906 roku, a już w kwietniu 1907 roku spółka wystąpiła do władz gminy Siemianowice o uzyskanie pozwolenia na budowę basenu. Dokumentacja, na podstawie której miała być zrealizowana inwestycja, wraz z planami zagospodarowania terenu, została przygotowana przez Emila Twrdę z Pszczelnika.

Formalne zezwolenie na rozpoczęcie budowy łaźni uzyskano od budowniczego gminnego, Toballi, w maju 1907 roku. Proces budowy zakończono 24 kwietnia 1908 roku, kiedy to przedstawiono gminie gotowy obiekt do użytkowania. Gmach początkowo pełnił rolę domu kąpielowego, wyposażonego w niewielki basen, który miał na celu zapewnienie higieny i dostęp do ciepłych kąpieli dla pracowników oraz ich rodzin, w czasach, gdy wiele budynków mieszkalnych nie było wyposażonych w łazienki. Z biegiem lat, łaźnia stała się dostępna dla wszystkich mieszkańców miasta.

Na przełomie lat 50. i 60. XX wieku, lub w latach 70., skorygowano długość basenu do 25 metrów, a przy tym zlikwidowano indywidualne kabiny łazienkowe, co jednoznacznie przekształciło łaźnię w pływalnię. Taka zmiana umożliwiła organizowanie zawodów sportowych na nowym obiekcie.

Na początku lat 90. XX wieku huta „Jedność”, będąca dotychczasowym właścicielem pływalni, z uwagi na trudności finansowe, zdecydowała się na zamknięcie obiektu. Pływalnia została na jakiś czas opuszczona, aż w końcu w 1994 lub 1995 roku miasto przejęło ją, a po przeprowadzeniu niezbędnych prac modernizacyjnych, pływalnia znów otworzyła swoje podwoje w październiku 1995 roku. 17 listopada 1997 roku, budynek pływalni oraz przyległy Park Hutnik, wpisano do rejestru zabytków.

W latach 2006-2008 konieczne prace modernizacyjne pozwoliły na dalsze użytkowanie pływalni. Niestety, 5 września 2016 roku obiekt został zamknięty z powodu poważnych uszkodzeń basenu. Pracownicy pływalni podjęli działania naprawcze na własną rękę, ale brakowało funduszy na kontynuację. W październiku 2016 roku, wolontariusze zaczęli zbierać podpisy od mieszkańców Siemianowic Śląskich na rzecz ratowania pływalni, a 1 lutego 2017 roku dostarczyli 8 tysięcy podpisów do Rafała Piecha, które następnie przekazano Ministerstwu Sportu i Turystyki.

Urząd Miasta w Siemianowicach Śląskich przeznaczył środki na remont pływalni, a prace rozpoczęły się latem 2017 roku. W czerwcu tegoż roku zajęto się remontem szatni, a jednocześnie tworzono dokumentację dotyczącą remontu niecki basenu. Uroczystość oficjalnego otwarcia zmodernizowanej Pływalni Miejskiej miała miejsce 26 stycznia 2018 roku, a od dnia następnego obiekt był znów dostępny dla użytkowników. W pierwszym etapie modernizacji uszczelniono pękniętą nieckę oraz dokonano szeregu prac remontowych, które pozwoliły na dalsze użytkowanie budynku. Całkowity koszt modernizacji wyniósł blisko 1,1 miliona złotych.

W styczniu 2019 roku uruchomiono drugi etap modernizacji, podczas którego m.in.: dokonano renowacji elewacji budynku, przystosowano wejście dla osób niepełnosprawnych, wymieniono rynny, okna i drzwi, a także wykonano hydroizolację fundamentów. Poza tym zmieniono kotłownię oraz zainstalowano panele fotowoltaiczne dla zasilania oświetlenia awaryjnego. Projekt stanowił część szerszej rewitalizacji kompleksu, w ramach którego również modernizowano przyległy do pływalni Park Hutnik. Finalny koszt starań modernizacyjnych osiągnął niemal 4,2 miliona złotych. Oficjalne otwarcie zmodernizowanej Pływalni Miejskiej odbyło się 27 listopada 2019 roku, z okazji 111. rocznicy oddania obiektu do użytku, zorganizowano zwiedzanie oraz darmowe wejścia na basen.

W XXIV edycji konkursu „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.” za 2019 rok Pływalnia Miejska została nagrodzona przez ogólnopolskie czasopismo budowlane Rom-Dom. W 2020 roku, w konkursie „Zabytek Zadbany” zorganizowanym przez Generalnego Konserwatora Zabytków, pływalnia otrzymała wyróżnienie w kategorii „zabytki techniki”. 4 grudnia 2020 roku ogłoszono wyniki XXI edycji konkursu najlepszej przestrzeni publicznej w województwie śląskim, gdzie siemianowicka Pływalnia Miejska została nagrodzona przez Marszałka Województwa w kategorii obiekt użyteczności publicznej za najwyższą liczbę oddanych głosów.

Charakterystyka

Dawna Łaźnia Miejska, która obecnie funkcjonuje jako Pływalnia Miejska, znajduje się przy ulicy J. Śniadeckiego 11 w Siemianowicach Śląskich, w centralnej części miasta. Co ciekawe, jest to najstarsza czynna kryta pływalnia w Polsce, a w jej obrębie znajduje się nie tylko basen, ale także siłownia oraz sauna. Obiekt ten zapewnia szeroki wachlarz zajęć, zarówno fitnessowych, jak i rehabilitacyjnych, skierowanych do dzieci oraz dorosłych. Pływalnia ma ogromne znaczenie w kontekście polskiego ratownictwa wodnego, będąc jednocześnie siedzibą miejskiej jednostki Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.

Budowla Pływalni Miejskiej wyróżnia się elewacją wykonaną z czerwonego klinkieru, która jest dopełniona białymi elementami dekoracyjnymi. Na początku budynek był pokryty szarobłękitną dachówką karpiówką, co dodawało mu charakterystycznego wyglądu. W projekcie budynku pierwotnie przewidziano zejście do piwnic po lewej stronie fasady, gdzie znajdowała się kotłownia, a po prawej stronie umieszczono wejście prowadzące na basen, z bezpośrednim dostępem do przechowalni sprzętu.

Zaprojektowano emporę, która wznosiła się nad niecką basenu, a dostęp do niej odbywał się przez poczekalnię oraz suszarnię. W tej strefie przewidziano również przestrzeń na przebieralnię i przechowalnię ubrań. Schody prowadzące na poziom basenu znajdowały się w centralnej części krótszej ściany. Pierwotne wymiary niecki basenu wynosiły 16 × 8 m, co pozwoliło na podział na dwie części: jedną dla osób umiejących pływać i drugą dla tych, którzy się uczą.

Wokół basenu zaprojektowano obejścia o szerokości 2,0 i 2,3 m. Bardzo interesującym elementem architektonicznym są prostokątne okna umiejscowione w dłuższych bocznych ścianach, z których cztery były zwieńczone półkoliście, a na krótszej ścianie znajdowało się jedno duże, trójdzielne okno, również zakończone w tym samym stylu. Nieckę basenu zamyka sklepienie pozorne, które jest podtrzymywane przez żelazną kratownicę. W centralnej części tego sklepienia umieszczono świetlik, który wpuszcza naturalne światło do wnętrza.

---

Oceń: Łaźnia Miejska w Siemianowicach Śląskich

---