Florentyna Pojdowa

---

Życiorys

Florentyna Pojdowa przyszła na świat na obszarze Huty Laura, obecnie zlokalizowanej w Siemianowicach Śląskich. Była córką Antoniego oraz Franciszki z rodziny Janottów Morgałów (Murgałłów).

Dnia 6 listopada 1907 roku, sformalizowała związek małżeński z Teofilem Franciszkiem Pojdą (1877–1950). W trakcie I wojny światowej jej mąż, będący rzemieślnikiem z zawodu (mistrzem ślusarskim i kowalskim), został wysłany do pracy w berlińskiej fabryce zbrojeniowej. Florentyna z dziećmi dołączyła do niego, a ich potomstwo liczyło troje: Zygmunta, który w okresie międzywojennym studiował we Lwowie, a w czasie II wojny światowej osiągnął stopień pułkownika Wojska Polskiego; Pelagię, która po mężu przyjęła nazwisko Sulma; oraz Irenę, żonę Breguły, która również kształciła się w Berlinie w dziedzinie metaloplastyki artystycznej, a później w Pradze, gdzie pracowała jako rzeźbiarka.

W międzywojniu, przed zakupem domu przy Cynkowej 23 w Katowicach, w którym rodzina Pojdów mieszkała do końca swoich dni, osiedli w Bytomiu, a ich przeprowadzka była wynikiem podziału Górnego Śląska po przeprowadzeniu plebiscytu.

Florentyna Pojda była aktywna w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska w Bytomiu od lutego 1919 roku, uczestnicząc w trzech powstaniach śląskich. Jej zaangażowanie obejmowało dowożenie broni powstańcom. W wyniku działań wojennych doświadczyła wielu aresztowań oraz ran. Podczas jednego z zatrzymań, w piątą miesiącu ciąży, straciła nienarodzone dziecko. Używała pseudonimu „wiedeńska hrabianka”, a także pełniła rolę przełożonej sanitariuszek Czerwonego Krzyża. W 1921 roku, była zastępczynią radcy spraw Eggelinga, a jej zaangażowanie w plebiscyt w Bytomiu obejmowało także wystąpienia jako referentka i mówczyni na wiecach w Górnym Śląsku oraz Zagłębiu Dąbrowskim. W czasie głosowania piastowała urząd przewodniczącej komitetu plebiscytowego, a później kierowała ruchem reemigracyjnym.

W okresie międzywojennym pełniła także funkcję prezeski Towarzystwa Czytelni Ludowych w dzielnicy Zawodzie w Katowicach. Działała również aktywnie w Polskim Czerwonym Krzyżu, którym kierowała w rejonie Zawodzia.

Przed wybuchem II wojny światowej stała na czołowej pozycji wśród osób, które zorganizowały wywóz ze Śląska ważnych dokumentów dotyczących powstań śląskich oraz plebiscytu, według obaw, że mogłyby one wpaść w ręce niemieckie. Materiały te (839 jednostek archiwalnych oraz 11,95 metra bieżącego dokumentów datowanych na lata 1919–1921) są obecnie przechowywane w Instytucie Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku (zespół archiwalny nr 008). Kserokopie tych dokumentów, w formie mikrofilmów, dostępne są w Czytelni Zbiorów Śląskich w Bibliotece Śląskiej w Katowicach.

W 1958 roku Florentyna zachorowała i trafiła do szpitala w Szopienicach, gdzie zmarła. Została pochowana obok męża na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach. W 2011 roku grobem tym opiekowali się uczniowie oraz uczennice Technikum Fryzjerskiego w Katowicach.

Odznaczenia

Florentyna Pojdowa to postać, która została uhonorowana za swoje zasługi i odwagę. Wśród jej odznaczeń znajduje się Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi, co stanowi symbol jej poświęcenia.

W 1937 roku przyznano jej Krzyż Niepodległości, z uwagi na jej nienaganną służbę kraju. Medal pamiątkowy za wojnę 1918–1921 otrzymała jeszcze przed 1938 rokiem, co podkreśla jej aktywność w trudnych czasach.

W dodatku, złożono propozycję, aby uhonorować ją Gwiazdą Górnośląską, co świadczy o dużym uznaniu jej dokonań.

Upamiętnienie

Florentyna Pojdowa była wyjątkową postacią, która znalazła się w gronie 30 bohaterek wystawy „60 na 100. SĄSIADKI. Głosem Kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie”. Wystawa ta, zorganizowana w 2019 roku, opowiada o niezwykle istotnej roli kobiet w powstaniach na Śląsku oraz w akcji plebiscytowej.

Koncepcja całej wystawy oraz jej scenariusz i materiały zostały przygotowane przez Małgorzatę Tkacz-Janik, która z pasją i zaangażowaniem podeszła do tego ważnego tematu. Warto również wspomnieć o grafikach stworzonych przez Martę Frej, które dodatkowo wzbogacają ekspozycję, wizualizując historie tych niezwykłych kobiet.

---

Oceń: Florentyna Pojdowa

---