Pałac w Siemianowicach Śląskich


Pałac w Siemianowicach Śląskich, znany również jako Pałac Donnersmarcków lub Pałac Mieroszewskich, jest wyjątkowym przykładem architektury klasycystycznej.

Ten imponujący budynek znajduje się w Siemianowicach Śląskich, przy ulicy Chopina, gdzie przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów zainteresowanych polską historią i kulturą.

Historia

W XVII wieku rozpoczęto budowę rezydencji, która jest dziś znana jako pałac w Siemianowicach Śląskich. Inicjatorem tych prac był ród Mieroszewskich, posługujących się herbem Ślepowron. Rodzina ta była właścicielami okolicznych dóbr już od co najmniej XVI wieku. Z tej właśnie epoki pochodzi najstarsza część kompleksu – barokowy fragment pałacu z charakterystycznym dachem łamanym, typowym dla tego stylu.

W roku 1692 Stanisław Mieroszewski, przekazując majątek, sprzedał dobra Bogusławowi Hunter von Grandon. Kolejnym właścicielem, od 1718 roku, stał się Julianna Maksymiliana Coob von Neyding. Po jej śmierci, pałac przeszedł w ręce jej syna, Karola Henckela von Donnersmarck, jednak to jego syn, Łazarz, uczynił z niego główną siedzibę rodziny. W latach 1778–1789 do istniejącego budynku dobudowano nowe skrzydło od zachodu, wzbogacając w ten sposób całą architekturę pałacu.

Warto odnotować, że pałac doświadczył znacznych zniszczeń podczas wojen napoleońskich – w 1807 roku został splądrowany. Jednakże niebawem, około 1830 roku, przystąpiono do kolejnej przebudowy, podczas której zmodernizowano kaplicę oraz elewacje, a także połączono północne barokowe skrzydło z nowym klasycystycznym skrzydłem od wschodu. W tym kontekście wtopiono wcześniejszą wieżę bramną w nową konstrukcję, co czyniło architekturę jeszcze bardziej zróżnicowaną.

Kompleks pałacowy obfitował w inne zabudowania, w tym dwie oficyny, bramę oraz dwa budynki gospodarcze. Dodatkowo teren otaczał piękny park, który dodawał uroku całej posiadłości. Około 1850 roku równocześnie do korpusu głównego dobudowano południową oficynę, czytająca jednak historię tego miejsca, dowiadujemy się, że została ona ostatecznie rozebrana w 1934 roku. W drugiej połowie XIX wieku wprowadzono zmiany, na przykład w klatce schodowej.

Na początku XX wieku pałac często zmieniał swoich właścicieli. W latach 1921–1926 zespół pałacowy przeszedł modernizację. Ostatnim znanym lokatorem był Józef Kiedroń, który w latach 1926-1932 piastował funkcję ministra w rządzie Władysława Grabskiego i był dyrektorem Górnośląskich Zjednoczonych Hut Królewska i Laura.

W okresie II wojny światowej, między 1939 a 1945 rokiem, władze niemieckie zleciły przebudowę pałacu, przekształcając reprezentacyjne sale na małe biura, co znacząco uszczupliło oryginalny wystrój zabytkowych wnętrz.

Po wojnie, w 1990 roku, pałac przeszedł na własność władz miejskich, które przejęły go od kopalni Siemianowice. W 2005 roku przeszedł w ręce firmy Silesia sp. z o.o., która opracowała projekt adaptacji budowli na hotel, autorstwa architekta Kazimierza Stamirowskiego, z Siemianowic Śląskich. Prace remontowe rozpoczęto w 2009 roku, a w 2011 roku nowym właścicielem został katowicki podmiot Prestige Residences. W 2013 roku pałac sprzedano Grupie Saternus, a obecnie jest zarządzany przez firmę Inspiration Point S.A.

Kubatura głównego korpusu budynku przekracza 23 tys. m³. W 2016 roku obiekt wpisał się do Lokalnego Programu Rewitalizacji, co otworzyło możliwość pozyskiwania funduszy z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W kwietniu 2018 roku odbyło się oficjalne podpisanie umowy o dofinansowanie, które wyniosło blisko 20 milionów złotych i umożliwiło dalsze prace rewitalizacyjne.

Obecnie około 80% powierzchni pałacu ma być przeznaczone na działania społecznie użyteczne.

W odnowionych wnętrzach funkcjonuje browar restauracyjny, a także planuje się stworzenie przestrzeni do organizacji wystaw, wernisaży oraz warsztatów artystycznych, wnosząc nową jakość i funkcjonalność do tego historycznego miejsca.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Siemianowice Śląskie: Podpisano umowę na 20 milionów dotacji dla Pałacu Donnersmarcków [online], radiopiekary.pl [dostęp 08.06.2018 r.]
  3. a b Pałac Donnersmarcków przechodzi gruntowny remont. Co w nim będzie? [online], naszemiasto.pl [dostęp 08.06.2018 r.]
  4. a b c d Józef Pilch „Leksykon Zabytków architektury Górnego Śląska”, wyd. Arkady, s. 366.

Oceń: Pałac w Siemianowicach Śląskich

Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:6