Maksymilian Wilimowski

---

Życiorys

Młodość i edukacja

Maksymilian Wilimowski przyszedł na świat 7 października 1886 roku w Siemianowicach. Pochodził z rodziny majstra murarskiego Józefa oraz Anny z Rudkowskich. W swojej edukacji pomyślnie ukończył Gimnazjum w Katowicach, które obecnie nosi nazwę III Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza w Katowicach. W tym czasie aktywnie uczestniczył w działaniach Towarzystwa Tomasza Zana, które skupiało się na konspiracyjnej formie samokształcenia.

W 1908 roku rozpoczął swoją edukację na Uniwersytecie Wrocławskim. Podczas studiów dołączył do utworzonego w 1887 roku w Krakowie Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, gdzie szybko awansował i został członkiem Koła Braterskiego. Pełnił funkcję Komisarza Oświatowego dla Górnego Śląska w latach 1909–1911, nawiązując kontakt z wieloma polskimi działaczami, w tym z dr. Józefem Rostkiem oraz dr. Feliksem Białym. W 1911 roku pruskie władze oskarżyły go o przechowywanie polskich książek, co zmusiło go do przeniesienia się do Fryburga, gdzie kontynuował studia, uzyskując dyplom lekarza 10 sierpnia 1914 roku we Wrocławiu.

Po zakończeniu studiów, Wilimowski podjął pracę jako asystent w Klinice Chirurgicznej na Uniwersytecie Wrocławskim. W grudniu 1917 roku, pod wpływem inicjatywy Emila Cyrana oraz swojego zaangażowania, współtworzył Towarzystwo Oświaty na Śląsku im. św. Jacka. Krótko później, 15 grudnia 1917 roku, został wcielony do Armii Cesarstwa Niemieckiego jako lekarz, pracując w szpitalach polowych na froncie zachodnim. Po demobilizacji 1 grudnia 1918 roku, wrócił do Wrocławia, gdzie 3 maja 1919 roku zdobył tytuł doktora medycyny.

Okres powstań śląskich i lata międzywojenne

10 maja 1919 roku Maksymilian Wilimowski zmuszony został do opuszczenia Uniwersytetu Wrocławskiego z powodu swojej narodowości, po czym przeniósł się do Poznania. Wstąpił tam do Wojska Wielkopolskiego, gdzie uzyskał stopień kapitana lekarza. W tym czasie pracował także jako asystent w Szpitalu Miejskim, będąc jednocześnie aktywnym członkiem Komitetu Pomocy dla Kresów Wschodnich oraz Górnego Śląska, który był powołany przy Radzie Narodowej.

W momencie wybuchu I powstania śląskiego, Wilimowski przybył do Sosnowca, aby udzielać pomocy rannym i zapewniać opiekę medyczną osiedlonym uchodźcom z Górnego Śląska. Również w Sosnowcu kierował Wydziałem Oświaty Komisariatu Rad Ludowych na Śląsku. W latach 1919-1921 współpracował z Polską Organizacją Wojskową Górnego Śląska. W październiku 1919 roku zasilił szeregi Generalnego Sekretariatu Plebiscytowego, gdzie pracował w bliskim kierownictwie pod przewodnictwem Konstantyna Wolnego oraz Edwarda Rybarza.

Od 1920 roku do 1921 roku Maksymilian Wilimowski sprawował kierownictwo w różnych strukturach Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu, obejmując m.in. dział wychowania fizycznego. Pracując w tej roli, wspierał rozwój polskich organizacji i klubów sportowych w regionie, w tym był jednym z inicjatorów powołania klubu sportowego Polonia Bytom. Poza tym, podczas II powstania śląskiego współpracował z dr Marią Rajdą w Harcerskim Pogotowiu Sanitarnym. W czasie III powstania początkowo pełnił rolę lekarza w katowickim I Pułku, następnie został doradcą chirurgicznym Szefa Sanitarnego Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych oraz komendantem Głównego Szpitala Wojsk Powstańczych w Mysłowicach.

Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski w 1922 roku, Maksymilian Wilimowski objął kierownictwo w szpitalu oo. Bonifratrów w Bogucicach, a w 1927 roku został dyrektorem Szpitala Miejskiego w Katowicach, mieszczącego się przy ulicy Raciborskiej. W tym okresie jego aktywność obejmowała również uczestnictwo w zarządzie Polskiego Towarzystwa Szpitalnictwa w Warszawie oraz Polskiego Czerwonego Krzyża, gdzie był prezesem Towarzystwa Lekarzy Polaków na Śląsku i wiceprezesem Śląskiej Izby Lekarskiej. Należał do grupy autorów prac z dziedziny chirurgii oraz medycyny pracy. Dodatkowo, wszedł w skład zarządu Towarzystwa Przyjaciół Teatru Polskiego oraz był zastępcą członka Senatu RP IV kadencji.

W 1934 roku Maksymilian Wilimowski, jako kapitan lekarz pospolitego ruszenia, pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Katowicach, posiadając przydział do Kadry Zapasowej 10 Szpitala Okręgowego w Przemyślu.

II wojna światowa i lata powojenne

W przeddzień II wojny światowej, Urząd Policji Kryminalnej III Rzeszy stworzył Sonderfahndungsbuch Polen – dokument dotyczący polskiej inteligencji. Na liście tej znalazło się wielu polskich obywateli, w tym Maksymilian Wilimowski, których Niemcy planowali aresztować. W czasie okupacji poszukiwany przez Niemców, ukrywał się w Krakowie lub wyjechał z Górnego Śląska w obawie przed represjami, pracując jako lekarz w Ubezpieczalni Społecznej.

Po zakończeniu II wojny światowej, Wilimowski powrócił do Katowic, gdzie w 1945 roku na nowo objął stanowisko dyrektora Szpitala Miejskiego. Spotkał się także z nowymi wyzwaniami jako lekarz kolejowy oraz członek komisji lekarskiej pierwszej instancji przy starostwie, a także komisji odwoławczej przy Izbie Skarbowej w Katowicach. W latach 1945-1951 przewodniczył Śląskiemu Towarzystwu Lekarskiemu.

Maksymilian Wilimowski zmarł 3 lipca 1951 roku w Jastrzębiu-Zdroju. Został pochowany na cmentarzu w parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, znajdującym się przy ulicy Francuskiej w Katowicach (aleja główna, miejsce C1A-124).

Życie prywatne

Maksymilian Wilimowski w 1923 roku zawarł związek małżeński z Marią z d. Sworowska. Ich życie rodzinne wzbogaciło się w 1924 roku, gdy powitali na świecie swojego syna Mariana Wilimowskiego, który później osiągnął znaczące sukcesy jako profesor nauk medycznych. W latach 1981–1987 pełnił zaszczytną funkcję rektora Akademii Medycznej we Wrocławiu.

Ordery i odznaczenia

Maksymilian Wilimowski został odznaczony wieloma zaszczytnymi nagrodami, które potwierdzają jego znaczącą rolę w historii. Wśród nich wymienia się:

• Krzyż Niepodległości – przyznany 15 kwietnia 1932 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany dwukrotnie,
• Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi.

Upamiętnienie

W ramach upamiętnienia Maksymiliana Wilimowskiego możemy znaleźć kilka istotnych miejsc, które zostały z nim związane. Przykładem jest dąb na alei polskiego dziedzictwa Śląska, który mieści się w Katowicach, w obrębie dzielnicy Janów-Nikiszowiec.

Innym ważnym miejscem jest ulica Maksymiliana Wilimowskiego w Katowicach, usytuowana na terenie Śródmieścia. Ulica ta stanowi łącznik pomiędzy ulicami Raciborską oraz Kozielską.

---

Oceń: Maksymilian Wilimowski

---