Ratusz w Siemianowicach Śląskich

---

Historia

Gmach ratusza gminy Siemianowice Śląskie powstał w 1904 roku, a data ta jest widniejąca na wykuszu umiejscowionym nad oknem na pierwszym piętrze. Projekt budynków został opracowany przez ówczesnego budowniczego miejskiego, Johannesa Seifferta, w latach 1902–1903. Ratusz miał pełnić funkcję siedziby władz gminy Siemianowice, ulokowany był przy ówczesnym Neuer Marktplatz, znanym dzisiaj jako plac Wolności. Budynek zastał zlokalizowany na rogu nowo utworzonych ulic: Friedrichstrasse (dzisiejsza ulica Z. Krasińskiego) oraz Hohenzollernstrasse, którą dzisiaj nazywamy ulicą Jana Pawła II.

Pierwotnie, na parterze ratusza mieściły się biura naczelnika urzędu oraz sekretarza, a także szereg innych instytucji, które wspierały administrację lokalną. W skład tych jednostek wchodziły biblioteka, registratura, straż miejska, urząd dzielnicowy, urząd stanu cywilnego, urząd meldunkowy, urząd skarbowy, a także szereg dodatków do urzędów i wydziałów. Mieszkanie burmistrza znajdowało się na wyższych kondygnacjach, zaś w podziemiach znajdowała się kuchnia oraz cztery cele więzienne.

W wyniku połączenia gmin Siemianowice i Huty Laura w 1923 roku, ratusz przeszedł w latach 1923–1925 proces rozbudowy. W efekcie utworzono przestronną salę posiedzeń Rady Miejskiej, która została udekorowana efektownymi witrażami. Na parterze pojawiły się nowe biura, a dobudowę przeprowadzono od strony ulicy Zygmunta Krasińskiego. W 1925 roku urzędnicy z laurahuckiego ratusza zostali przeniesieni do siemianowickiego gmachu magistratu, co oznaczało Substytucję urzędu dla tej części administracji.

W trakcie II wojny światowej, aby ochronić witraż przed zniszczeniem, zamurowano jedyne środkowe okno w sali powiedzeń Rady Miasta. Zwiększająca się liczba pracowników administracji spowodowała, że w 1950 roku poddasze ratusza zostało przekształcone na cele biurowe; projekt tego przedsięwzięcia powstał pod nadzorem inżyniera Tadeusza Okonia. W ciągu tego okresu planowano także zrealizować budowę trzech pięciokondygnacyjnych budynków na potrzeby robotników dla Dyrekcji Budowy Osiedli Robotniczych w Katowicach, z których dwa miały być sąsiadujące z ratuszem. W następnych latach, między 1957 a 1959, przewidziano przebudowę wschodniego skrzydła gmachu, a w tym czasie projektowano likwidację przeszklonego balkonu oraz wejścia z obecnej strony ulicy Jana Pawła II. W przyszłości planowano zrealizować warsztat, garaż oraz osiem pokoi biurowych, jednak wszystkie te aktywności w końcu zostały zarzucone.

Ratusz w Siemianowicach Śląskich uzyskał status zabytku 12 czerwca 1987 roku, a w 1995 roku opracowano koncepcję na nowy wystrój ratuszowej sali. W ramach tego projektu wprowadzono niskie stoliki ze szklanymi blatami w formie łuku odcinkowego oraz wygodne, niskie siedziska. Ukończenie prac modernizacyjnych elewacji zewnętrznej gmachu nastąpiło w 2010 roku, a w minionych latach zmodernizowano także korytarze wewnętrzne ratusza, przywracając mu dawny blask.

Charakterystyka

Ratusz, usytuowany pod adresem przy ulicy Jana Pawła II 10 w Siemianowicach Śląskich, stanowi serce administracyjne Centrum miasta. Budowla ta jest siedzibą Gminy Siemianowice Śląskie oraz mieści różne jednostki Urzędu Miasta. Uwagę zwraca obecność najważniejszych osób w miejskiej administracji, w tym Prezydenta Miasta, jego zastępców oraz Sekretarza i Skarbnika Miasta. Dodatkowo, w ratuszu znajduje się też Rada Miasta Siemianowice Śląskie.

Gmach, wzniesiony w 1904 roku, zachwyca swoim eklektycznym stylem, w którym dostrzec można zarówno elementy neorenesansu, jak i neobaroku. Oparty na cegle, czterokondygnacyjny budynek posiada również poddasze użytkowe oraz piwnicę. Trochę oryginalności nadaje mu mansardowy dach, który w przeszłości był pokryty łupkiem, lecz obecnie kryty jest papą. Fasada ratusza prezentuje się interesująco dzięki ceglanym lizenom, które w sposób subtelny dzielą ściany i angażują uwagę obserwatora. W węższych częściach budynku znajdują się duże, zdwojone okna z dekoracyjnymi obramowaniami. Ceglane cokół zostało pokryte tynkowanym boniowaniem, co nadaje mu estetycznego wyglądu.

Okna, prostokątne, zakończone są łukiem odcinkowym, co nadaje niezwykłego charakteru całości. Główne wejście jest imponujące, ozdobione półokrągłym portalem, w którym umieszczono witraż przedstawiający herb Siemianowic Śląskich. Portal znajduje się od strony ulicy Zygmunta Krasińskiego.

Nie można pominąć charakterystycznego elementu, jakim jest cylindryczna wieża w narożniku budynku. Ta efektowna konstrukcja, ozdobiona herbem Siemianowic Śląskich oraz zegarem, wieńczy baniasty hełm z latarnią i iglicą. Wieża sięga trzech kondygnacji, wznosząc się majestatycznie nad pozostałymi częściami ratusza. Herb umieszczony na wieży jest szczególną wersją, w której rybak dzierży kufel w prawej ręce.

W nocy ratusz we wnętrzu wyłania się w zupełnie innym świetle, gdyż jego elewację oświetlają reflektory oraz lampy, co nadaje mu dodatkowego uroku.

Reprezentacyjne pomieszczenia ratusza były w przeszłości bogato zdobione drewnianą boazerią. W sali posiedzeń uwagę przyciągają witraże, z pochodzącym z 1925 roku centralnym witrażem wykonanym przez krakowską pracownię Żeleńskich. Pozostałe witraże, będące dziełem lokalnej pracowni witraży Fryderyka Romańczyka, przedstawiają symboliczne postacie, takie jak: białego orła na lancach, złotego orła śląskiego oraz herb Siemianowic Śląskich.

---

Oceń: Ratusz w Siemianowicach Śląskich

---