Halina Stęślicka

---

Życiorys

Rodzina

Halina Stęślicka pochodziła z rodziny o głębokich tradycjach patriotycznych. Była córką Jana Nepomucena Stęślickiego, lekarza oraz działacza niepodległościowego, a także plebiscytowego, który odegrał ważną rolę na Górnym Śląsku. Jej matka, Helena z Sypkowskich, również była zaangażowana w działalność patriotyczną. W rodzinie Haliny wychowywały się dwie młodsze siostry: Włodzimiera (1899–1926) i Wanda (1907–2001), a także dwóch braci: Stefan (1895–1947) oraz Zdzisław (1900–1972).

W 1927 roku Halina zawarła związek małżeński z Michałem Kwiatkowskim (1883–1966), który był wdowcem po jej siostrze, Włodzimierze. Michał był posłem Sejmu I kadencji. Halina i Michał mieli troje dzieci: Michała, Adama i Bogdana. Dodatkowo, Halina opiekowała się córkami zmarłej siostry: Ireną, Anną i Urszulą.

Działalność patriotyczno-społeczno-polityczna

Po ukończeniu żeńskiej szkoły urszulanek w Krakowie Halina Stęślicka wróciła na Górny Śląsk, gdzie w 1916 roku rozpoczęła swoją działalność społeczną. Należała do chóru Polskie Katolickie „Kasyno”, gdzie pełniła rolę dyrygentki, oraz do chóru „Haller” w Siemianowicach Śląskich. W 1920 roku związała się z Polskim Komisariatem Plebiscytowym w Bytomiu, a jako członkini górnośląskiego Związku Towarzystw Polek koordynowała działania w czasie plebiscytu. Organizowała różnorodne kursy dla ochroniarek, a także krasomówcze dla agitatorów, przygotowując ich do udziału w wiecach oraz innych spotkaniach.

W styczniu 1921 zorganizowała Sejmik Delegatek Towarzystwa Polek w Gliwicach. Halina była redaktorką „Głosu Polek”, który pełnił rolę organu Towarzystwa Polek na Górnym Śląsku, a także współpracowała z redakcją „Sztandaru Polskiego”. Dodatkowo, przystąpiła do Narodowej Organizacji Kobiet. Jej zaangażowanie nie zakończyło się na działalności społecznej; w 1922 roku została wybrana na posłankę na Sejm I kadencji w ramach Chrześcijańsko-Narodowego Stronnictwa Pracy.

Choć w dniu wyborów nie miała jeszcze ukończonych 25 lat, co skutkowało późniejszym złożeniem przysięgi poselskiej, zyskała wpływ na wiele istotnych tematów. W Sejmie przynależała do Komisji Opieki Społecznej i Inwalidztwa, a także Komisji Zdrowia Publicznego. Pełniła funkcję sekretarki w Podkomisji Konstytucyjnej, pracując nad sprawami autonomii Śląska oraz integracji śląskich ustaw z ogólnopolskimi. Jej inicjatywy obejmowały tworzenie kolonii, ogródków działkowych oraz wspieranie pracy chałupniczej, która stała się kluczowym źródłem dochodu dla wielu kobiet w trudnych czasach kryzysu gospodarczego.

Po zakończeniu kadencji w 1927 roku, Halina aktywnie brała udział w działaniach Towarzystwa Polek oraz innych organizacjach kobiecych na emigracji. Publikowała swoje wspomnienia oraz relacje z okresu pracy niepodległościowej, które zostały uwzględnione w Księdze pamiątkowej pracy społeczno-narodowej kobiet na Śląsku (1880–1922), przygotowanej na Powszechną Wystawę Krajową w Poznaniu pod kierownictwem Olgi Zarzyckiej-Ręgorowicz. W 2019 roku relacja ta została wydana przez Muzeum Górnośląskie w Bytomiu jako część edycji źródłowej pt. „Zanim nastała Polska…”.

Po wybuchu II wojny światowej, Kwiatkowscy przenieśli się do Londynu, gdzie kontynuowali współpracę z rządem gen. Władysława Sikorskiego. W 1944 roku małżeństwo wznowiło działalność prasową wśród Polonii. Halina Stęślicka zmarła w Nottingham i znalazła miejsce spoczynku w Londynie.

Upamiętnienie

Halina Stęślicka jest jednym z niezwykłych osobistości, które zasłużyły na upamiętnienie w kontekście wystawy dedykowanej roli kobiet w historii Śląska.

Jest jedną z 30 bohaterek eksponowanych w projekcie graficznym autorstwa Marty Frej, zatytułowanym „60 na 100. SĄSIADKI. Głosem Kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie”, która miała miejsce w 2019 roku.

Wydarzenie to skupia się na istotnym wkładzie kobiet w śląskie zrywy powstańcze oraz akcję plebiscytową. Wystawę udało się zrealizować dzięki koncepcji i scenariuszowi, które przygotowała Małgorzata Tkacz-Janik.

---

Oceń: Halina Stęślicka

---