Spichlerz dworski w Siemianowicach Śląskich

---

Historia

Spichlerz stanowi istotny element kompleksu pałacowo–parkowego, którego historia sięga XVII wieku, kiedy to obszar Siemianowic zyskał na znaczeniu jako własność rodziny Mieroszewskich. W 1768 roku zespół pałacowy przeszedł w ręce rodziny Donnersmarcków.

W pobliżu pałacu wznosił się folwark, który obejmował kilka budynków gospodarczych, takich jak: spichlerz, stajnie, obory, stodoły, szopy na narzędzia, warsztat kołodzieja oraz pomieszczenia do przechowywania paszy. Datą powstania spichlerza jest zazwyczaj rok 1782, co potwierdza inskrypcja znajdująca się na belce stropowej drugiej kondygnacji budynku.

W 1896 roku hrabina Wanda von Donnersmarck zdecydowała się sprzedać pałac wraz z folwarkiem koncernowi Hohenlohe-Werke, co sprawiło, że budynek spichlerza nie miał już stałego użytkownika przez długi czas. Po zakończeniu II wojny światowej, obiekt stał się częścią zabudowy siemianowickiego PGR-u, funkcjonując jako obiekt gospodarczy.

W 1974 roku utworzono Miejską Izbę Tradycji Ruchu Robotniczego i Perspektyw Miasta, której siedziba mieściła się w budynku spichlerza. Uroczyste otwarcie Izby miało miejsce 21 lipca 1974 roku. Po zakończeniu działalności siemianowickiego PGR-u, poza spichlerzem oraz otaczającymi go oficynami, reszta budynków gospodarczych została rozebrana do fundamentów.

Podczas prac adaptacyjnych, w obrębie spichlerza zlikwidowano przejazd bramny. Na przełomie lat 80. XX wieku w otoczeniu spichlerza wzniesiono nowe osiedle mieszkaniowe. 27 stycznia 1989 roku powstało Muzeum Społeczne, które 25 lipca 1991 roku przekształcono w Muzeum Miejskie.

W 2009 roku w spichlerzu przeprowadzono remont dodatkowych pomieszczeń oraz wyremontowano i poszerzono część administracyjną. Istotnym wydarzeniem było również to, że 16 marca 2016 roku spichlerz został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego. W ten sposób doceniono jego historyczną wartość i znaczenie w kontekście lokalnej historii.

Charakterystyka

Spichlerz, usytuowany przy ulicy F. Chopina 6 w Siemianowicach Śląskich, znajduje się na terenie centralnej dzielnicy Centrum. Jest częścią kompleksu pałacowo-parkowego, który obejmuje również pałac z oficynami, park, a także budynek portierni. Obiekt ten zlokalizowany jest w odległości około 400 m na północny wschód od zabudowy pałacowej, w pobliżu mieszkalnego osiedla. Na stronie południowej do spichlerza prowadzi malownicza aleja grabowa.

Obiekt charakteryzuje się zwartą bryłą i został zaprojektowany na rzucie prostokąta. Posiada cztery kondygnacje, a jego wnętrze jest jednakowe na całej wysokości. Dach jest dwuspadowy, wykonany z drewnianej więźby o konstrukcji płatwiowo-krokwiowej, pokryty tradycyjną dachówką. Elewacje północna i południowa spichlerza są pięcioosiowe, wykonane z kamienia i zdobione niewielkimi oknami, które układają się w powtarzający się rytm.

Okna umiejscowione na pierwszej kondygnacji od strony południowej są prostokątne, drewniane i skrzynkowe, z tradycyjnymi szczeblami. W górnych kondygnacjach oraz na północnej elewacji, okna mają formę leżącego prostokąta, z ceglanym obramowaniem. Z kolei na poziomie czwartej kondygnacji, po stronie północnej, znajduje się żurawik, a poniżej zainstalowane są drzwi prowadzące do metalowej klatki schodowej, która jest częścią ewakuacyjną z połowy lat 90. XX wieku.

Wejście do budynku ma formę półkolistego otworu zamkniętego drewnianą bramą, która niegdyś prowadziła przez sień na dziedziniec folwarku. Nadświetle, które pierwotnie zdobiło to wejście, zostało zaślepione. Podłogi oraz stropy wewnątrz spichlerza są wykonane z drewna, natomiast schody są kamienne, z drewnianymi stopnicami; cała klatka schodowa ma charakter zabiegowy.

Obiekt jest własnością miasta Siemianowice Śląskie i pełni rolę siedziby Muzeum Miejskiego w Siemianowicach Śląskich. Spichlerz został ujęty w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego pod numerem A/473/16 oraz został wpisany do gminnej ewidencji zabytków w mieście Siemianowice Śląskie.

---

Oceń: Spichlerz dworski w Siemianowicach Śląskich

---