Brunon Jerzy Ponikiewski, urodzony 21 czerwca 1956 roku w Siemianowicach Śląskich, jest postacią, która pozostawiła znaczący ślad w historii Polski. Jego życie to przykład zaangażowania w aktywizm społeczeństwa obywatelskiego w trudnych czasach PRL.
Był nie tylko polskim górnikiem, ale także istotnym działaczem opozycji antykomunistycznej. Jego aktywność w strukturach Konfederacji Polski Niepodległej (KPN) świadczy o jego dążeniu do wolności i demokracji w kraju. W wyniku swojej działalności politycznej, Ponikiewski został więźniem politycznym w latach 1982–1985, co potwierdza ogromne ryzyko, jakie podejmował dla dobra społecznego.
Życiorys
Brunon Ponikiewski rozpoczął swoją zawodową karierę po ukończeniu w 1974 roku Zasadniczej Szkoły Górniczej, która znajdowała się przy Kopalni Węgla Kamiennego Wujek w Katowicach. Pracował tam aż do 1975 roku. Następnie, w latach 1976–1977, podjął zatrudnienie w Chorzowskiej Wytwórni Konstrukcji Stalowych Konstal. Przez kolejne lata, Pomikiewski związał się z kilkoma kopalniami, najpierw w latach 1977–1980 pełnił funkcję ratownika w Kopalni Węgla Kamiennego Borynia w Jastrzębiu-Zdroju, a potem zajął się pracą w Kopalni Węgla Kamiennego ZMP w Żorach w latach 1980–1981, oraz w Kopalni Węgla Kamiennego Krupiński w Suszcu w latach 1981–1982.
Działalność opozycyjna
Od lutego 1980 roku Ponikiewski był zaangażowany w działalność Konfederacji Polski Niepodległej i aktywnie wspierał organizację jej struktur w Rybnickim Okręgu Węglowym. Jego rola stała się szczególnie znacząca podczas wydarzeń Sierpnia 1980, kiedy uczestniczył w strajku w KWK ZMP w Żorach, pełniąc także funkcję członka straży strajkowej w okresie od 29 sierpnia do 3 września 1980 roku. W wyniku swojego zaangażowania, we wrześniu 1980 roku objął stanowisko przewodniczącego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” na Wydziale Ratownictwa i Wentylacji Górniczej. W marcu 1981 roku, w trakcie kryzysu bydgoskiego, wraz z innymi działaczami „Legionu Polskiego” zainicjował zbieranie materiałów poligraficznych oraz wybuchowych. Po ogłoszeniu stanu wojennego, od 13 do 15 grudnia 1981 roku uczestniczył w strajku okupacyjnym w KWK ZMP w Żorach. Do kwietnia 1982 roku pełnił rolę lidera grupy podziemnej „Legion Polski”, którą współorganizował. Był także redaktorem, drukarzem, a następnie kolporterem pisma „Bagnet”, wydawanego przez wspomnianą organizację, jak i autorami ulotek. 31 stycznia 1982 roku brał udział w nieudanej próbie zniszczenia pomnika Armii Czerwonej w Żorach.
Represje
Brunon Ponikiewski pierwszy raz został zatrzymany przez Służbę Bezpieczeństwa 5 marca 1982 roku i przetrzymywany przez 48 godzin. Jego kolejne aresztowanie miało miejsce 20 kwietnia tego samego roku – wtedy to został internowany i trzymany do 28 czerwca 1982 roku w Ośrodku Odosobnienia w Zabrzu-Zaborzu. We wrześniu 1982 roku ponownie przebywał w areszcie – tym razem w Areszcie Śledczym Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Katowicach. 10 listopada 1982 roku jego status zmienił się na aresztowanego, oskarżonego o tworzenie organizacji mającej na celu zniszczenie obiektów przy użyciu materiałów wybuchowych oraz wydawanie publikacji zawierających dezinformację. 11 maja 1983 roku, zgodnie z zaostrzonym trybem orzekania, Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu skazał go na 3,5 roku pozbawienia wolności, a następnie odbywał karę w zakładzie karnym w Strzelinie. 5 grudnia 1983 roku, razem z innymi więźniami, w tym Januszem Pałubickim, rozpoczął głodówkę, domagając się ale statusu więźnia politycznego oraz poprawy warunków w zakładzie. Strajk trwał 54 dni.
Ponikiewski przebywał w więzieniu do lata 1985 roku. Po zwolnieniu objęty został stałym nadzorem Rejonowego Urzędu Spraw Wewnętrznych, co wiązało się z częstymi wezwania i rewizjami w jego mieszkaniu. W latach 1984–1988 był obiektem „rozpracowania” przez SB, a między 1985 a 1987 rokiem pozostawał bez stałej pracy. W końcu 1987 roku udało mu się znaleźć zatrudnienie jako kierowca w Zakładzie Transportowo-Sprzętowym Transnaft w Świerklanach, a następnie kontynuował pracę w Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Bełku do lat 1988–1989. Po przejściu na rentę w roku 2007, Ponikiewski związał się z różnymi organizacjami. Od 2007 do 2009 roku był członkiem Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego, a w 2009 roku został założycielem i prezesem Stowarzyszenia Działaczy Niepodległościowych Nieprzejednani. W latach 2009–2010 współpracował również z Związkiem Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego w Australii oraz od 2010 roku pełnił funkcję wiceprezesa w stowarzyszeniu „Związek Konfederatów Polski Niepodległej 1979–1989”.
Order
4 września 2009 roku był znaczącym dniem, gdyż w tym czasie prezydent Lech Kaczyński nadał odznaczenie Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowanie to miało miejsce „za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, a także za osiągnięcia związane z pracą zawodową i społeczną realizowaną dla dobra kraju”.
Przypisy
- M.P. z 2010 r. nr 27, poz. 260
- Zygmunt Łenyk: Walne zebranie 2010. kpn1979-89.pl. [dostęp 12.12.2012 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Jacek Soska | Danuta Sobczyk | Janusz Moszyński | Jacek Falfus | Łazarz IV Henckel von Donnersmarck | Adam Neumann | Łukasz Borkowski (polityk) | Gerard Nieroba | Jerzy Sądel | Joanna Sekuła | Janusz Niemcewicz | Johann Kowoll | Daniel Podrzycki | Zbigniew Szandar | Henryk Mrozek | Janusz Niesyto | Wojciech Korfanty | Jan Szydlak | Barbara Blida | Edward LasokOceń: Brunon Ponikiewski