Jacenty Jędrusik


Jacenty Ireneusz Jędrusik, niezwykle utalentowany polski aktor oraz reżyser, urodził się 23 maja 1954 roku w Siemianowicach Śląskich. W ciągu swojego życia, które zakończyło się 25 czerwca 2013 roku w Sosnowcu, swoje umiejętności artystyczne prezentował zarówno na scenie teatralnej, jak i w filmach.

Oprócz kariery aktorskiej, Jędrusik odgrywał znaczącą rolę jako konferansjer i wykładowca. Jego wiedza i doświadczenie zostały docenione w Akademii Muzycznej w Katowicach, gdzie dzielił się pasją do sztuki z młodszymi pokoleniami.

Życiorys

Jacenty Jędrusik, syn Bogusława i Ireny Kaczmarczyk, jest osobą, której życie i kariera artystyczna zasługują na szczegółowe przedstawienie. Już od najmłodszych lat swojego życia związał się z edukacją artystyczną, osiągając znaczące sukcesy. Ukończył Technikum Energetyczne im. Władysława Dyląga w Sosnowcu, a następnie kontynuował swoje nauki w Wydziale AktorskimPaństwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. W roku 1978 zdobył tytuł magistra sztuki, kształcąc się razem z takimi osobami jak Bożena Stryjkówna, Elżbieta Piwek, Bogusławą Pawelec, Jackiem Komanem, Piotrem Skibą, Andrzejem Szczytko oraz Mariuszem Wojciechowskim.

Jego debiutancka rola miała miejsce 1 października 1978 roku, kiedy to zagrał Jurka w sztuce Szaleństwa panny Ewy Kornela Makuszyńskiego, w reżyserii Waldemara Wilhelma. Od tego momentu jego kariera aktorska znacznie się rozwijała. Pracował w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (1978–1980), Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach (1980–1989) oraz Teatrze Rozrywki w Chorzowie (1989-2013). Jego dorobek obejmował ponad sto ról teatralnych, a jego sztuki reżyserowali tacy artyści jak Ryszard Ronczewski, Stanisław Brejdygant, Jan Maciejowski, Jerzy Zegalski, Józef Skwark, Józef Szajna, Maciej Korwin, Józef Opalski, Robert Talarczyk, Bogdan Tosza, Laco Adamík, Łukasz Kos oraz Monika Strzępka.

Jego ostatnim wystąpieniem przed widzami była rola w przedstawieniu Gottland, które powstało na podstawie reportażu Mariusza Szczygła, w reżyserii Joanny Zdrady. W uznaniu jego wybitnych osiągnięć aktorskich, Jacenty Jędrusik był trzykrotnym laureatem Złotej Maski (w latach 1983, 1990 i 1997). W 2013 roku uhonorowano go Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Jednakże, życie artysty przerwał niespodziewany ból. 10 czerwca 2013 roku przeszedł rozległy zawał serca, co zmusiło go do długotrwałego pobytu w szpitalu. Niestety, zmarł 25 czerwca 2013 roku w Sosnowcu. Jego pogrzeb odbył się 27 czerwca 2013 w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego na osiedlu Tysiąclecia w Katowicach, gdzie pożegnała go rodzina, przyjaciele oraz wielu miłośników sztuki.

Życie prywatne

Mąż Joanny Kściuczyk-Jędrusik, która jest solistką Opery Śląskiej. W jego życiu prywatnym szczególne miejsce zajmował także jego syn, Filip.

Role teatralne

Jacenty Jędrusik to wybitny aktor, którego dorobek artystyczny jest bogaty i różnorodny. Jego role w teatrze zapisały się na stałe w historii polskiej sceny teatralnej.

W Teatrze Śląskim wystąpił w wielu znakomitych przedstawieniach, w tym:

  • w „Zielonym Gil” Tirso de Moliny, gdzie wcielił się w postać Don Antonio,
  • w przedstawieniu „Kolonia Wyzwolenia” Stanisława Brejdyganta jako Andrzej,
  • w „Szewcach” Stanisława Ignacego Witkiewicza jako Strażnik,
  • w „Popiół i diament” w roli Pieniążka,
  • w „Operetka” Witolda Gombrowicza, gdzie zagrał Hrabiego Szarma,
  • w „Pan Twardowski” jako Diabeł,
  • w „Amadeusz” będąc w roli Kucharza,
  • w „Cyd” Stanisława Wyspiańskiego jako Nauczyciel tańca,
  • w „Wyzwolenie” Stanisława Wyspiańskiego w roli Hołysza,
  • w „Iwona, księżniczka Burgunda” Witolda Gombrowicza jako Cyryl,
  • w „Pigmalion” George’a Bernarda Shawa, gdzie wcielił się w Nepommucka,
  • w „Kaligula” w roli Helikona.

Natomiast w Teatrze Rozrywki w Chorzowie zrealizował szereg pamiętnych wystąpień, m.in.:

  • w „Rozkosznej wojnie” jako konferansjer oraz Generał Haig,
  • w „Cabaret” wcielając się w Mistrza Ceremonii,
  • w „Skrzypek na dachu” jako Lejzor Wolf,
  • w „Ślady” w roli Starego,
  • w „Evita” jako Perón,
  • w „Człowiek z La Manchy” w roli Służącego-Sancho Pansy,
  • w „Jesus Christ Superstar” jako Król Herod,
  • w „Dyzma – musical” jako Nikodem Dyzma,
  • w „Canterville Ghost” grając Francis Otisa,
  • w „Terapia Jonasza” jako Ksiądz Piórko,
  • w „Producenci” w roli Maxa Białystocka,
  • w „Sweeney Todd” jako Sweeney Todd.

Filmografia

Film fabularny

W karierze filmowej Jacentego Jędrusika znajduje się wiele interesujących tytułów. Wśród ich można wymienić:

  • 1983: Na straży swej stać będę,
  • 1984: Ultimatum,
  • 1985: War and Love, gdzie zagrał rolę więźnia obozu,
  • 1986: Weryfikacja w roli opozycjonisty; nie pojawił się w czołówce,
  • 2001: Angelus, w którym wcielił się w postać Helmuta Hesa,
  • 2003: Los chłopacos jako ojciec chrzestny,
  • 2005: Hamlet, odgrywając rolę Poloniusza,
  • 2006: Co słonko widziało, w roli starego stolarza,
  • 2013: Psie pole jako spowiednik.

Film fabularny – telewizyjny

W obszarze telewizyjnej kinematografii Jędrusik także pozostawił swój ślad, występując w:

  • 1984: Zdaniem obrony odc. Sprawa osobista, w roli prokuratora Jagłowskiego,
  • 1999: Przygody dobrego wojaka Szwejka,
  • 2010: Prawdziwe historie – Laura jako teść Zbyszka.

Serial fabularny

Jego dorobek serialowy nie jest mniejszy, co potwierdzają tytuły jak:

  • 1976: Daleko od szosy, jako kolega Leszka z wojska; brak obecności w czołówce,
  • 1986: Magma,
  • 1986: Blisko, coraz bliżej odc. 15: Wycieczka w niedzielę. Rok 1941, gdzie sportretował SS-mana przy pociągu jadącym do Oświęcimia,
  • 1988: Rodzina Kanderów odc. 11: Kontuzja. Rok 1974 jako Kątny, działacz klubu sportowego,
  • 1995: Opowieść o Józefie Szwejku i jego najjaśniejszej epoce,
  • 1996: Opowieść o Józefie Szwejku i jego drodze na front – Ludzie kochani, jestem niewinny (odc. 3), w której zagrał generała,
  • 2000: Święta wojna – Napad (odc. 16) jako szef,
  • 2007: Fala zbrodni – Najgroźniejszy bandyta na świecie (odc. 100).

Film dokumentalny – fabularyzowany

Wyróżniającą produkcją w jego filmografii jest:

  • 2011: Bulwar Franza Waxmana, gdzie wcielił się w postać Billy’ego Wildera.

Spektakl telewizyjny

Nie można także zapomnieć o pracy w spektaklach telewizyjnych:

  • 1985: Wyrok jako Gugliemo Piazza,
  • 1985: Szewcy jako Towarzysz Abramowski,
  • 1988: Pakamera w roli Redaktora,
  • 2003: Fryzjer, gdzie zagrał księdza.

Etiuda szkolna

Na koniec warto wspomnieć o jego osiągnięciach w obszarze etiud szkolnych:

  • 1977: Gorączka mleka,
  • 1978: Szelkmeny.

Nagrody i wyróżnienia

W ciągu swojej kariery, Jacenty Jędrusik otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia, które odzwierciedlają jego talent oraz zasługi w dziedzinie kultury.

  • 1983: Złota Maska za rolę Diabeł w Panu Twardowskim,
  • 1990: Złota Maska za rolę Konferansjera-Generała Haiga w Rozkosznej wojnie,
  • 1997: Złota Maska za rolę Mistrza Ceremonii w Cabarecie,
  • 1997: Medal Pamiątkowy Miasta Chorzowa,
  • 2000: Nagroda Prezydenta Chorzowa w dziedzinie kultury,
  • 2012: Złota Honorowa odznaka „Zasłużony dla Województwa Śląskiego”,
  • 2013: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Przypisy

  1. Jacenty Jędrusik nie żyje: Oto jego wielkie role na Śląsku. dziennikzachodni.pl, 25.06.2013 r. [dostęp 26.06.2013 r.]
  2. Jacentego Jędrusika wspomina Jolanta Król. chorzowianin.pl, 26.06.2013 r. [dostęp 01.07.2013 r.]
  3. Pogrzeb Jacentego Jędrusika. Przyjaciele pożegnali aktora. dziennikzachodni.pl, 27.06.2013 r. [dostęp 27.06.2013 r.]
  4. Jacenty Jędrusik. Pogrzeb odbył się w czwartek. chorzow.naszemiasto.pl, 27.06.2013 r. [dostęp 27.06.2013 r.]
  5. Tłumy pożegnały Jacentego Jędrusika. chorzowianin.pl, 28.06.2013 r. [dostęp 01.07.2013 r.]
  6. Jacenty Jędrusik nie żyje. gazeta.pl, 25.06.2013 r. [dostęp 25.06.2013 r.]
  7. Chorzów. Jacenty Jędrusik nie żyje. e-teatr.pl. [dostęp 25.06.2013 r.]
  8. To były matury: wspominają Sławek, Barczak i Jędrusik. dziennikzachodni.pl, 04.05.2012 r. [dostęp 26.06.2013 r.]
  9. Walentynkowa galeria: Jacenty Jędrusik i Joanna Kściuczyk-Jędrusik. 19.05.2013 r. [dostęp 25.06.2013 r.]
  10. Jędrusik: Jestem surowym aniołem stróżem. dziennikzachodni.pl, 23.10.2010 r. [dostęp 25.06.2013 r.]
  11. Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 20.06.2020 r.]
  12. a b c Jacenty Jędrusik, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 14.08.2016 r.]
  13. Jacenty Jędrusik nie żyje. [w:] 25.06.2013 r. [dostęp 25.06.2013 r.]
  14. a b Kto jest kim w województwie katowickim ʹ98. Książnica: Towarzystwo Zachęty Kultury (Katowice, Poland), 1998, s. 561.

Oceń: Jacenty Jędrusik

Średnia ocena:5 Liczba ocen:14