Aleksander Lasoń

---

Życiorys

Aleksander Lasoń, talentowany kompozytor, ukończył z wyróżnieniem studia kompozytorskie w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, w klasie Józefa Świdra. Po ukończeniu studiów, uczestniczył w licznych kursach muzycznych, a w latach 1984 oraz 1988 brał udział w Międzynarodowych Wakacyjnych Kursach Nowej Muzyki, które odbyły się w Darmstadt.

Na początku swojej kariery Lasoń działał jako pianista-improwizator, zdobywając w 1972 roku laur IV Konkursu Improwizacji Fortepianowej w Gdańsku. Z biegiem czasu skupił się głównie na kompozycjonowaniu oraz dyrygowaniu. Jego twórczość została doceniona licznymi nagrodami, w tym Nagrodą im. Beethovena Miasta Bonn za II Symfonię „Koncertującą” na fortepian i orkiestrę w 1980 roku. Lasoń zdobył także wysokie lokaty w Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu, trzykrotnie znajdując się w czołówce za takie utwory jak I Symfonia oraz Concerto festivo na skrzypce i orkiestrę.

Dzięki swoim osiągnięciom, m.in. uzyskaniu dwukrotnej nagrody-stypendium Witolda Lutosławskiego, Lasoń stał się uznawanym autorytetem w dziedzinie muzyki. Wyróżniony Nagrodą Artystyczną Młodych im. Stanisława Wyspiańskiego, stypendium „Exclusiv” oraz Nagrodą Związku Kompozytorów Polskich za wybitne osiągnięcia, swoje dzieła publikował w Polskim Wydawnictwie Muzycznym w Krakowie oraz w Wydawnictwie Muzycznym Euterpe.

Oprócz twórczości artystycznej, Lasoń pełnił również rolę pedagoga od 1975 roku. W styczniu 2000 roku uzyskał tytuł profesora sztuk muzycznych, nauczał w Akademii Muzycznej w Katowicach oraz na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie. Jako dyrygent Orkiestry Muzyki Nowej, założył ją z inicjatywy własnej, aby szerzyć zainteresowanie nowoczesną muzyką oraz klasyką XX wieku.

W latach 1986–1989 Lasoń był wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej w Warszawie, a następnie prezesem Oddziału Związku Kompozytorów Polskich w Katowicach. Wspólnie z Eugeniuszem Knapikiem i Andrzejem Krzanowskim utworzył grupę kompozytorów znaną jako „Pokolenie ’51”, która zadebiutowała na festiwalu „Młodzi Muzycy Młodemu Miastu” w Stalowej Woli, ważnym wydarzeniu dla rozwoju polskiej muzyki lat siedemdziesiątych.

Lasoń prezentował swoje pierwsze kompozycje na tym festiwalu, w tym „Muzykę u Szekspira” oraz różnorodne sonaty i koncerty. Jego wczesne utwory charakteryzowały się żywotnością oraz bogactwem brzmienia, zmieniając się z upływem lat w kierunku coraz głębszej ekspresji i ciemniejszego brzmienia, zachowując przy tym miłość do muzyki absolutnej.

Jak zauważa Elżbieta Widłak w folderze PWM-u, jego droga twórcza stanowiła kontrpropozycję w stosunku do wcześniejszej awangardy, łącząc harmonikę oraz nieregularną rytmikę, oddając charakterystyczną ekspresję, która tworzyła bogaty materiał muzyczny. Lasoń, będąc mniej zaangażowanym w ideowe dyskusje, traktował kompozycję jako warsztatową praktykę, co z pewnością wpłynęło na jego unikalny styl i bogactwo twórczej inwencji.

Ważniejsze kompozycje

W dorobku Aleksandra Lasonia można znaleźć wiele znaczących kompozycji, które odzwierciedlają jego unikalny styl oraz zaangażowanie w różnorodne formy muzyczne. Poniżej przedstawiamy listę najważniejszych dzieł tego kompozytora, które powstały na przestrzeni lat:

• Sonata na skrzypce i fortepian (1970-71),
• Pieśni na sopran i fortepian (1973),
• Impresje na fortepian i orkiestrę (1974),
• Muzyka kameralna nr 1 „Stalowowolska” [wersja I] na fortepian i kwartet smyczkowy (1974-78),
• Symfonia nr 1 na instrumenty dęte, perkusję i dwa fortepiany (1975),
• Sonata na skrzypce solo nr 1 (1975),
• Muzyka u Szekspira na baryton i taśmę magnetofonową (1975),
• Muzyka kameralna nr 2 na fortepian, 2 rogi, trąbkę, 2 puzony i tubę (1976),
• Koncert na fortepian i 3 taśmy magnetofonowe (1976),
• Muzyka w czterech częściach na kontrabas i fortepian (1977),
• Symfonia nr 2 „Koncertująca” na fortepian i orkiestrę (1977-79),
• Muzyka kameralna nr 3 na instrumenty dęte, perkusję i fortepian (1978),
• Góry na orkiestrę symfoniczną (1979-80),
• Kwartet smyczkowy nr 1 (1979-80),
• Kwintet dęty „Wiosenny” (1980-81),
• Muzyka kameralna nr 5 „Cztery pory roku” na klarnet, puzon, fortepian i smyczki (1981),
• Trzy pieśni do słów Kazimiery Iłłakowiczówny na alt, obój, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1983),
• Sonata na skrzypce solo nr 2 (1983-84),
• Concerto „Pablo Casals in memoriam” na wiolonczelę i orkiestrę (1985),
• Concertino w dwóch częściach na skrzypce i fortepian (1986),
• Kwartet smyczkowy nr 2 (1987),
• Katedra na orkiestrę symfoniczną (1987-89),
• Kwartet smyczkowy nr 3 (1992-93),
• Hymn i aria na orkiestrę smyczkową (1993),
• Concerto festivo na skrzypce i orkiestrę (1993-95),
• Relief dla Andrzeja na kwartet smyczkowy (1995),
• Symfonia nr 3 „1999” na chór i orkiestrę (1996-97),
• Credo na orkiestrę symfoniczną (1997),
• „2 plus 2″ dla Witolda na skrzypce, wiolonczelę i 2 fortepiany (1997),
• „20 dla 4″ na kwartet smyczkowy (1998),
• Musica Sacra – Sanctus na cztery głosy męskie, organy i orkiestrę smyczkową (1998),
• Fanfary „50” na zespół kameralny (1999-2000),
• Muzyka kameralna nr 6 „Saxophonium” na kwartet saksofonowy i perkusję (2000),
• Kwartet smyczkowy nr 4 „Tarnogórski” (2000),
• A Little Book na klarnet i smyczki (2001),
• Canto – „Dharma” [wersja I] na wiolonczelę i smyczki (2001),
• Canto – „Dharma” [wersja II] na wiolonczelę i fortepian (2002),
• Suibusium felix na dwoje skrzypiec i orkiestrę smyczkową (2002),
• „La Danza a Tre” na klarnet, klarnet basowy, skrzypce i fortepian (2003),
• Kwartet smyczkowy nr 5 (2004),
• „Sinfonia concertante” na gitarę i orkiestrę kameralną (2004),
• Kwartet smyczkowy nr 6 (2005),
• Benedictus na chór mieszany a’cappella (2005),
• „AUKSO” na orkiestrę smyczkową (2006),
• „SATJA” IV Symfonia na orkiestrę (2006-2007),
• Kwartet smyczkowy nr 7 (2007),
• „Deciso e affettuoso” na wiolonczelę solo (2007),
• „CALLED BACK” Sacrificial Chanting and Playing to ANNA, na głosy śpiewane i orkiestrę smyczkową (2008),
• „hyMMny” na orkiestrę symfoniczną (2009-2010),
• „Dla Ciebie Oni Śpiewają i Tańczą” Kwartet Smyczkowy nr 8 (2011-12),
• „Laetatus sum – Gorczycki in memoriam” na orkiestrę kameralną (2013-2014),
• TAO. V Symfonia „concertante” na orkiestrę (2014-2016).

---

Oceń: Aleksander Lasoń

---