Plac Piotra Skargi w Siemianowicach Śląskich

---

Charakterystyka

Plac Piotra Skargi znajduje się w samym centrum Siemianowic Śląskich, wyznaczając ważny punkt w dzielnicy Centrum. Z tego miejsca, które jest zlokalizowane na rondzie Siemion, prowadzą wygodne połączenia drogowe w postaci następujących ulic: S. Staszica, H. Sienkiewicza, Katowicka, J. III Sobieskiego oraz L. Waryńskiego. Z zachodniej strony placu można zauważyć urokliwy skwer Laury.

Według systemu TERYT, miejsce to zarejestrowane jest pod numerem 58049, a przypisany mu kod pocztowy to 41-100. W 2014 roku przy placu mieszkało łącznie 40 mieszkańców. Kamienice położone na tym obszarze, zwłaszcza te pod numerami 1 i 3, są objęte gminną ewidencją zabytków, co świadczy o ich historycznym znaczeniu.

Na placu P. Skargi znajduje się również pomnik Czynu Niepodległościowego, który przeszedł rekonstrukcję w 2007 roku. To ważne miejsce, gdzie odbywają się liczne wydarzenia państwowe, w tym comorne obchody Narodowego Święta Niepodległości. Dodatkowo, w 2018 roku pod murami nieczynnej huty „Jedność” zainstalowano pomnik Pamięci Braci Hutniczej i Huty Jedność, aby uhonorować pracowników dawnych zakładów.

Plac jest także kluczowym węzłem komunikacyjnym, gdzie do dyspozycji pasażerów są tramwaje oraz autobusy, organizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego (ZTM). Zlokalizowany jest tutaj przystanek autobusowo-tramwajowy Siemianowice Plac Skargi. W połowie listopada 2021 roku linie tramwajowe obsługiwały dwa kursy: linie 13 oraz nocną linię 16. Linia 13 łączy Siemianowice Śląskie z Katowicami, przebiegając przez Wełnowiec, Koszutkę oraz Śródmieście, aż do placu Wolności. W okresie tym, w rejonie przystanku autobusowego, zatrzymywało się 14 linii autobusowych, w tym jedna nocna, które zapewniały zarówno komunikację wewnętrzną, jak i zewnętrzną łącząc Siemianowice Śląskie z innymi miejscowościami w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Historia

Obecny plac Piotra Skargi w Siemianowicach Śląskich, usytuowany tuż za murami historycznej huty „Laura”, został ustanowiony jako przestrzeń targowa. Cały obszar pomiędzy hutą a kolonią Neu Berlin szybko zyskał status centrum gminy Huta Laura, w której m.in. znajdowała się siedziba pierwszego naczelnika gminy. Później urząd ten przeniesiono do gmachu przy ulicy J. III Sobieskiego, a także umieszczono tam komisariat policji. Do końca XIX wieku na placu był obecny najmniejszy z trzech stawów hutniczych, zwany Górnym, utworzony przypuszczalnie w 1846 roku.

W dniu 30 grudnia 1896 roku rozpoczęto eksploatację połączenia tramwajowego pomiędzy dzisiejszymi Siemianowicami Śląskimi a Katowicami. Linia ta kończyła swój bieg na placu Piotra Skargi, a jej elektryfikacja miała miejsce 3 października 1898 roku. Na przełomie XIX i XX wieku, u wejścia do huty „Laura”, ustawiono pomnik-wodotrysk, maszt, który ozdobny cokół nosił datę 1898.

W okresie przedwojennym, plac funkcjonował pod nazwą Hilgerplatz. Edward Hilger, dyrektor koncernu Zjednoczone Huty Królewska i Laura w latach 1905-1920, był postacią prominentną w tamtym czasie. Po zakończeniu I wojny światowej, po przyłączeniu Huty Laura do Polski, nazwa placu została zmieniona na plac Piotra Skargi. W 1914 roku, postanowiono podzielić parafię Krzyża Świętego na część północną i południową. Nowy kościół miał być zbudowany na tym placu, jednak po wojnie zdecydowano się na adaptację hali targowej na cele sakralne.

Kościół św. Antoniego z Padwy, który znajduje się przy ulicy ks. J. Kapicy, został konsekrowany 4 października 1931 roku. Natomiast w czasie II wojny światowej, plac zyskał nazwę Hermann Göring Platz jako część niemieckiej administracji. Po wojnie miejsce to zajmowały jarmarki oraz różnorodne wydarzenia, w tym odpusty i występy cyrkowe.

W latach 50. oraz 60. XX wieku, plac stał się kluczowym węzłem komunikacyjnym dla miejskiego transportu zbiorowego, zarówno tramwajowego jak i autobusowego. Autobusy kierowały się do centrum przez ulicę H. Sienkiewicza i S. Staszica, podczas gdy tramwaje linii 12 i 13 kończyły swój bieg na tej lokalizacji. W grudniu 1946 roku dokonano przebudowy torowiska tramwajowego, w efekcie czego powstał normalnotorowy odcinek oraz nowa pętla tramwajowa, znajdująca się bliżej targowiska.

W 1960 roku zrealizowano kolejną pętlę tramwajową, zlokalizowaną w dzisiejszym miejscu. W czasach PRL-u, na placu powstał pomnik oraz galeria przodowników pracy. Historia owego pomnika sięga 19 marca 1952 roku, gdy przedstawiciele huty „Jedność” złożyli prośbę do Prezydium Miejskiej Rady Narodowej o zezwolenie na jego budowę. Po długich dyskusjach, ostateczny projekt, stworzony przez Stanisława Rabaszewskiego, został zatwierdzony 2 marca 1953 roku.

Decyzja z 1947 roku o nowym przebiegu ulicy Katowickiej wiązała się z przeniesieniem umiejscowionego na placu Pomnika Wodotrysku, którego nową lokalizacją stał się skwer Laury. W wyniku budowy wiaduktu nad torami kolejowymi, powstał nowy wlot ulicy Katowickiej, a kamienice przy ulicy J. III Sobieskiego 44 zostały rozebrane. Otwarcie nowego wiaduktu miało miejsce 4 grudnia 1971 roku.

W dniu 10 listopada 2007 roku odsłonięto zrekonstruowany pomnik Czynu Niepodległościowego, będący rekonstrukcją monumentu, który przed 1939 rokiem wznosił się na placu Wolności. W połowie 2009 roku zakończono budowę ronda Siemion, które jest największym w Siemianowicach Śląskich i znane jest potocznie jako „rondo z kulami” ze względu na pięć kul symbolizujących poszczególne dzielnice miasta. Dnia 4 maja 2018 roku, przy placu odsłonięto pomnik Pamięci Braci Hutniczej oraz Huty Jedność, zrealizowany w sąsiedztwie odrestaurowanego monumentu Przodowników Pracy. Uchwała Rady Miasta Siemianowice Śląskie w tej sprawie została podjęta jednogłośnie we wrześniu 2017 roku. Do września 2021 roku przystanek tramwajowy oraz autobusowy Siemianowice Plac Skargi zyskał trzy nowe wiaty.

---

Oceń: Plac Piotra Skargi w Siemianowicach Śląskich

---