Ulica 1 Maja to istotny element układu komunikacyjnego Siemianowic Śląskich, której długość wynosi około 450 metrów. Znajduje się w centralnej części miasta, w obrębie dzielnicy Centrum.
Droga, przebiegająca w kierunku południowym, ma strategiczne połączenia. Od północy łączy się z takimi ulicami jak PCK oraz Parkową, natomiast od południa prowadzi do ulic: Powstańców, Fitznerów oraz Śląską.
Budynki usytuowane przy ulicy w dużej mierze rozwijały się na przełomie XIX i XX wieku, co nadaje temu miejscu historyczny charakter. Obecnie przy ulicy 1 Maja można spotkać wiele istotnych instytucji, takich jak Katolickie Liceum Ogólnokształcące, Prokuratura Rejonowa oraz Szpital Miejski. Ponadto, ulica ta jest obsługiwana przez autobusy ZTM, co jej mieszkańcom zapewnia dogodny dostęp do komunikacji miejskiej.
Charakterystyka i przebieg
Ulica 1 Maja zlokalizowana jest w centralnej części Siemianowic Śląskich, przebiegając przez obszar znany jako Centrum. Oznaczona jako droga powiatowa, według systemu TERYT przydzielono jej numer 11926. Wszystkie adresy wzdłuż tej ulicy mają przypisany kod pocztowy 41-100.
Numeracja budynków przy tej ulicy odbywa się od strony południowej; mając numery parzyste po wschodniej stronie, natomiast numery nieparzyste znajdziemy naprzeciwko. Ruch drogowy na południowym końcu łączy się z ulicami: Powstańców, Fitznerów oraz Śląską, poprzez rondo Maciej. Następnie ulica kieruje się na północ, równolegle do ulicy św. Barbary, znajdującej się po zachodniej stronie, oraz ulicy Komuny Paryskiej, po wschodniej stronie.
Ulica 1 Maja kończy swój bieg na skrzyżowaniu z ulicą Parkową, aleją Sportowców oraz ulicą Polskiego Czerwonego Krzyża. W ciągu całej długości, która wynosi około 450 metrów, ulica krzyżuje się z ulicą P. Śmiłowskiego po prawej stronie i ciągiem pieszym, który łączy ją z ulicą św. Barbary.
Na ulicy 1 Maja kursują autobusy zlecone przez ZTM. Oprócz tego można znaleźć tutaj dwa przystanki: Siemianowice Liceum Katolickie (z dostępem w obu kierunkach) oraz Siemianowice Szpital (z jedną linią w kierunku północnym). Na przystanku przy Liceum Katolickim pod koniec października 2021 roku było możliwe korzystanie z czterech różnych linii autobusowych (z czego w kierunku południowym były trzy), które efektywnie podłączały tę dzielnicę z innymi częściami miasta, a także z Chorzowem i Katowicami.
Wszyscy wierni rzymskokatoliccy, którzy zamieszkują przy ulicy 1 Maja, przynależą do parafii Krzyża Świętego.
Historia
Rozwój urbanistyczny obszaru, który obecnie stanowi ulicę 1 Maja, rozpoczął się pod koniec XIX wieku. Wtedy rejon ten znajdował się pomiędzy wsią Siemianowice a kolonią Wandy. W początkowym okresie ulica była częścią głównego szlaku prowadzącego do pałacu Donnersmarcków, który wznosił się wzdłuż obecnych ulic: 1 Maja, Fitznerów oraz nieistniejącego łącznika pomiędzy ulicą Fitznerów a ulicą Starą Katowicką.
W tym okresie powstało wiele istotnych budynków. W 1883 roku wzniesiono budynek szkolny przy ulicy 1 Maja 16. W 1905 roku zbudowano gmach szkoły ludowej oznaczony jako 1/1a, a rok później, willa pod numerem 5 rozpoczęła swoją działalność.
Z biegiem lat, w wyniku rozbudowy huty „Laura”, znanej później jako huta „Jedność”, doszło do przerwania drogi wylotowej w ciągu współczesnej ulicy Starej Katowickiej. Ta sytuacja miała decydujący wpływ na charakter dzisiejszej ulicy 1 Maja.
Przed okresem II wojny światowej, ulica była znana jako Schlossstrasse. W tamtych czasach w jej obrębie przebiegała granica między historycznymi gminami Siemianowice a Hutą Laura. Po zakończeniu wojny, ulica otrzymała imię księdza Hugona Stabika, a także nosiła inne nazwy, takie jak ulica Zamkowa i ulica Lipowa. W okresie Polski Ludowej przyjęła swoją obecną nazwę.
W latach 2009–2010 przeprowadzono przebudowę skrzyżowania ulic: 1 Maja, Śląskiej, Powstańców i Fitznerów. W ramach tych prac stworzono rondo Maciej o średnicy 35 m oraz dokonano modernizacji chodników, instalacji nowego oświetlenia, a także przekształcono cztery przejścia dla pieszych. W 2014 roku na ulicy 1 Maja zamieszkiwało łącznie 249 osób.
Obiekty historyczne i zabytkowe
Wzdłuż ulicy 1 Maja można napotkać wiele interesujących obiektów, które opowiadają historię tego miejsca. Wśród nich wyróżniają się szczególnie:
- Budynek Liceum Katolickiego (ul. 1 Maja 1/1a) – to niegdyś sześcioklasowa szkoła ludowa, gdzie znajdowały się także mieszkania dla nauczycieli. Jego projekt powstał w 1876 roku, a realizacja budowy zakończyła się w 1905 roku,
- Willa (ul. 1 Maja 3),
- Budynek przedszkola (ul. 1 Maja 3a),
- Dom-willa (ul. 1 Maja 5) – ten secesyjny budynek, wzniesiony w 1906 roku, został wpisany do rejestru zabytków 31 maja 1995 roku (nr rej.: A/1572/95). Granice ochrony obejmują nie tylko sam budynek, ale również jego najbliższe otoczenie; co ważne, jest to obiekt prywatny,
- Kamienica (ul. 1 Maja 6),
- Kamienica (ul. 1 Maja 7),
- Grota MB z Lourdes (ul. 1 Maja 8),
- Kamienica (ul. 1 Maja 10),
- Kamienica (ul. 1 Maja 11),
- Kamienica (ul. 1 Maja 12),
- Kamienica (ul. 1 Maja 14),
- Budynek dawnej Szkoły Podstawowej nr 6 (ul. 1 Maja 16) – ten gmach pochodzi z 1883 roku,
- Kamienica (ul. 1 Maja 18).
Te różnorodne obiekty nie tylko zdobią przestrzeń ulicy, ale także mają swoje unikalne historie, które przyciągają uwagę mieszkańców oraz odwiedzających.
Gospodarka i instytucje
W 2014 roku przy ulicy 1 Maja zarejestrowano łącznie 71 przedsiębiorstw, z czego dominowały mikro- i małe firmy, ich liczba wyniosła 64, a średnich oraz dużych przedsiębiorstw było 7. Do końca października 2021 roku do systemu REGON wpisano 169 podmiotów, jakie funkcjonują przy tej ulicy. Wśród przedsiębiorstw, które mają swoje siedziby przy 1 Maja, znajdują się m.in.:
- firmy handlowo-usługowe,
- stowarzyszenia oraz fundacje,
- przedsiębiorstwa wielobranżowe,
- wspólnoty mieszkaniowe,
- antykwariat,
- kioski,
- gabinet lekarski,
- biuro podróży,
- i inne.
Na tej ulicy znajdują się również ważne instytucje, które pełnią istotne role w lokalnej społeczności:
- Katolickie Liceum Ogólnokształcące i Publiczna Szkoła Podstawowa SRKAK (ul. 1 Maja 1),
- Twoja Szkoła. Oddział w Siemianowicach Śląskich (ul. 1 Maja 1a),
- Przedszkole Nr 18 w Siemianowicach Śląskich (ul. 1 Maja 3a),
- Szpital Miejski w Siemianowicach Śląskich (ul. 1 Maja 9),
- Miejska Biblioteka Publiczna im. Anny Szaneckiej w Siemianowicach Śląskich. Filia Szpitalna (ul. 1 Maja 9),
- Prokuratura Rejonowa w Siemianowicach Śląskich (ul. 1 Maja 11),
- Niepubliczny Żłobek Gryfne Bajtle (ul. 1 Maja 12),
- Hokejowy Klub Sportowy Siemianowiczanka (ul. 1 Maja 18).
Przypisy
- Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. Stan danych na dzień: 09.10.2021 r. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl, 2021-10-09. [dostęp 30.10.2021 r.]
- Katolik Siemianowice Śląskie: Kontakt. www.katolik.siemianowice.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- Twoja Szkoła: Oddziały. www.twoja-szkola.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- Przedszkole Nr 18 w Siemianowicach Śl.: Kontakt. p18siemianowice.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- Szpital Miejski w Siemianowicach Śląskich. zozsiemianowice.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA IM. ANNY SZANECKIEJ: Kontakt. www.mbpsiemianowice.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- Prokuratura Okręgowa w Katowicach: Prokuratura Rejonowa w Siemianowicach Śl.. www.gov.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- Niepubliczny Żłobek Gryfne Bajtle: Kontakt. gryfne-bajtle.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- HKS Siemianowiczanka: Kontakt. www.hks-hokej.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- a b c Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. mapy.orsip.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- Rzymsko-Katolicka Parafia Krzyża Świętego: Informacje ogólne. krzyzsiemianowice.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- a b Grodzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej: Geoportal Miasta Siemianowice Śląskie. siemianowice.geoportal2.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 30.10.2021 r.]
- Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., 01.07.2013 r., s. 1141.
- PROJEKTY ZAKOŃCZONE [online], rpo2007-2013.slaskie.pl, 08.01.2016 r., s. 48.
- Derus 2016 r., s. 139.
- Derus 2015 r., s. 26.
- Pędzińska 2019 r., s. 22.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Komuny Paryskiej w Siemianowicach Śląskich | Ulica Kościelna w Siemianowicach Śląskich | Ulica Śląska w Siemianowicach Śląskich | Ulica ks. Jana Kapicy w Siemianowicach Śląskich | Ulica Bytkowska w Siemianowicach Śląskich | Plac Piotra Skargi w Siemianowicach Śląskich | Plac Wolności w Siemianowicach Śląskich | Ulica Elizy Orzeszkowej w Siemianowicach Śląskich | Ulica Henryka Krupanka w Siemianowicach Śląskich | Ulica Wiejska w Siemianowicach Śląskich | Ulica św. Barbary w Siemianowicach Śląskich | Ulica Powstańców w Siemianowicach Śląskich | Ulica Oświęcimska w Siemianowicach Śląskich | Ulica Mysłowicka w Siemianowicach Śląskich | Ulica Michałkowicka w Siemianowicach Śląskich | Ulica Katowicka w Siemianowicach Śląskich | Ulica Karola Miarki w Siemianowicach Śląskich | Ulica Jana Pawła II w Siemianowicach ŚląskichOceń: Ulica 1 Maja w Siemianowicach Śląskich